De verraderlijke vuurbal die productiviteit heet

Hoe altijd productief (willen) zijn je vies hard kan nekken

7:00 uur. De wekker gaat.
Douchen. Ontbijten. Aankleden.
Werken.
Zo productief en efficiënt mogelijk alle taken indelen en aftikken.
’s Avonds sporten. Eten. Duolingo. Een paar bladzijden van dat nieuwe timemanagementboek lezen.

Eindelijk in bed.

…

Malen.
Piekeren.
Vol hoofd.

Klinkt dit bekend?

Mij wel. Ik wil mijn dagen zo efficiënt mogelijk invullen. En voel me nooit echt 100% relaxed.

Dankzij boeken als “Grip” van Rick Pastoor, “Gettings Things Done” van David Allen en “Elke dag om 15:00 uur klaar” van Björn Deusings weten we precies hoe we onze dag en week efficiënt kunnen invullen. En dat is top! Slimmer werken is goed.

Maar wat doe je met de tijd die je wint?

Vul je die met nóg meer dingen om te doen? Nu je tijd hebt gewonnen om eindelijk die cursus “Hoe stop je 8 dagen in één week” te volgen?

Ja. Dat is precies wat je doet. Want je gaat die gewonnen tijd toch niet zomaar weggooien door te niksen? Dat is zonde. Dus knal je door. Je voelt je nuttig! Je voelt je goed!

Totdat… je je opeens niet meer zo goed voelt.
Onrust. Stress. Paniek.

Lees je mijn nieuwsbrief De Monthly Peper al? Ontvang elke maand schrijftips, inspiratie en licht verteerbaar leesvoer. Mét een Mexicaans randje.

Waaróm altijd productief?

We voelen een constante drang om productief te zijn. En vinden onszelf een luie lambal als we eens een middag, avond of weekend niks doen.

Waarom?

Simpel.

Het zit verweven in onze cultuur en ons denkpatroon. Onze grootouders werkten hard, onze ouders, en nu wij. Handen uit de mouwen en geld verdienen. Maak jezelf nuttig! Doe je niets? Ben je niet productief? Dan ben je een luie vlerk. En dat kan echt niet.

Wat moeten anderen wel niet van je denken…

Ook voelen we een bepaalde prestatiedrang. Onderweg naar het werk luisteren we naar de DenkTank-podcast voor onze zelfontwikkeling. Lezen we een boek? Dan is dat natuurlijk een nuttig boek. Geen stomme roman. Daar leer je niets van.

Productivity guilt

Onze verwachtingen liggen dus hoog.

“Pfff… Heb ik vandaag wéér geen begin gemaakt aan het opruimen van de zolder.”

Zucht.

We zijn ambitieus. Elke dag boksen we om de beste en meest succesvolle versie van onszelf te zijn. Tussen de taken door tien minuutjes gedachteloos in een kleurboek kleuren of Candy crushen? Dat levert toch geen fuck op? We hebben maar 24 uur in een dag. En dan lijkt het net alsof we … alsof we … niets doen.

We hebben last van productivity guilt: moeite hebben met nietsdoen en altijd productief willen zijn. Want als we ons productief voelen, dan voelen we ons beter over onszelf. “Kijk eens hoe nuttig ik mezelf heb gemaakt vandaag!”

Het gevaar van productiviteit

Wat is het gevaar van altijd productief willen zijn?

We.
Krijgen.
Geen.
Rust.

Veel mensen staan constant ‘aan’. Daar zijn ons lichaam en onze geest niet voor gemaakt, jonge. Wanneer is de laatste keer dat je op de bank zat en voor je uit staarde? Dat je bewust vijf of tien minuten even helemaal niets deed? We nemen onze smartphone nog mee naar de wc! Stel je voor dat je een paar minuten alleen met je eigen gedachten moet doorbrengen…
Verschrikkelijk.

We ervaren een gevoel van stress. Onrust. Voelen ons gejaagd. Hebben last van hartkloppingen. En voor je het weet zijn paniekaanvallen je nieuwe wekelijkse bezigheid en kun je een afspraak maken bij de huisarts.

Burned out, bitch.

Nietsdoen = credits opbouwen

Rusten staat voor ons gelijk aan niets doen, niet werken, niet productief zijn, niet nuttig zijn. Maar ehh, groeit een bloem het hele jaar door? Staat er 365 dagen per jaar graan op de akkers? Nee. Waarom niet?

Omdat Moeder Aarde zo niet werkt. En jij ook niet.

Rust en werk houden elkaar in balans en versterken elkaar. Door geestelijk en fysiek een stapje terug te doen, worden je periodes van werk juist beter. Je laadt je creativiteitscredits op. Je geeft je brein de ruimte to take a fucking break and breeeeeeathe. Een fris windje door je hersenpan.

Lichaam en psyche ‘uit’, creativiteit ‘aan’.

Éigenlijk ben je zelfs productief als je niets doet🥸. Het is onderdeel van het hele proces. Maar daar gaat het dus niet om! Als je alleen rust omdát je nog productiever wilt zijn, blijf je natuurlijk gejaagd: “Zo. Ik heb vijf minuten voor me uit gestaard. Omdat dat moet. Mag ik nu weer door?”

Geef minder fucks

We zijn verslaafd aan productief zijn. We zijn verslaafd aan het beeld dat mensen van ons hebben.

“Ja ja, Appie hier heeft een fulltimebaan als blindepandaverzorger, doet een master diepzeeduiken met blauwe kreeften én organiseert elke zaterdag een Free Walking Tour voor Arabische toeristen in Merkelbeek. Oh, en in zijn vrije tijd bouwt hij een app om te kunnen facetimen met Marsmannetjes. Kun je allemaal lezen op zijn LinkedIn-pagina met 3.000 volgers.”

Wat niemand ziet, is dat Appie ’s nachts niet langer slaapt dan vier uur, omdat hij zijn hoofd niet stil krijgt, en dat hij overdag steken in zijn borst heeft. Dat facetimen met die Marsmannetjes houdt hij natuurlijk nooit vol; de blinde panda’s moeten Appie straks verzorgen in plaats van andersom.

Kortom: Appie is niet blij. En hij leeft net als jij maar één keer, dus da’s wel zonde.

Nemen we onszelf niet te serieus? Laten we eens wat minder fucks geven. Wat meer lol hebben.

Jouw nieuwe taak: niksen

Plan elke dag minstens tien minuten in om te niksen. Nee, dat hoeft niet op een yogamat. Dat mag op de bank, aan de keukentafel, als je op de trein staat te wachten.

Staar voor je uit. Let bewust op je ademhaling.
Gewoon. Even. Niks.
En dan bedoel ik niet dagdromen terwijl je je koffie drinkt, in de pastasaus staat te roeren of op de wc zit. Écht helemaal niks.
(Als je wil, hè. Jouw keuze natuurlijk.)

Sinds een tijdje doe ik zelf dit: tien minuten niksen in de ochtend voordat ik begin met werken en tien minuten in de avond. Het helpt me te ontspannen en alle informatie en prikkels van de dag te verwerken.

Laat me vooral weten wat dit voor je doet! In een comment hieronder bijvoorbeeld.

Conclusie

Ja, er zijn altijd meer dingen die je kunt doen. Er zullen altijd mensen zijn die honderd ballen in de lucht lijken te houden. Wat jij niet weet is of zij daadwerkelijk lekker in hun vel zitten.

Wees productief. Wanneer dat écht nodig is. Maar naast je baan nog een sidehustle? En elk weekend met je vrienden een nieuwe podcastaflevering opnemen? Én elke ochtend van 6:30 tot 6:45 uur je killingstreak voor Tsjechisch op Duolingo voeden?

Maybe it’s a bit too much.

Lukt het een dag niet om efficiënt te zijn? No drama. Morgen weer een nieuwe dag. Wees een beetje lief voor jezelf.

We zijn niet druk. We máken onszelf druk. Door elke vrije minuut op te willen vullen met iets ‘productiefs’. Gun jezelf die tijd om te niksen, bij te komen, op te laden. Uiteindelijk krijg je juist meer voor elkaar door af en toe mínder te doen. En heb je daardoor ook meer rust in je koppie.

Wat is belangrijker in het leven?

Altijd productief zijn en je nuttig voelen? Of lekker in je vel zitten en gelukkig zijn?